Τι είναι η πνευμονία ;
Πνευμονία είναι η λοίμωξη του πνεύμονα που προκαλείται από ιούς και μικρόβια. Αυτοί προκαλούν φλεγμονή στους πνεύμονες και παράγεται υγρό που γεμίζει τις κυψελίδες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δυσκολεύεται η απορρόφηση του οξυγόνου από τον πνεύμονα που πάσχει. Εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στα παιδιά, συνήθως με συμπτώματα όπως πυρετός, βήχας, φλέγματα και δυσκολία στην αναπνοή.
Από τι προκαλείται η πνευμονία:
- Από ιούς που προκαλούν λοιμώξεις των ανώτερων αναπνευστικών οδών πχ ο ιός της γρίπης. Οι ιοί αποτελούν τα συχνότερα αίτια πνευμονίας
- Από διάφορα μικρόβια. Μεταδίδονται από άτομο σε άτομο με τα σταγονίδια του βήχα ή με την άμεση επαφή με το άτομο. Το συχνότερο αίτιο μικροβιακής πνευμονίας είναι ο πνευμονιόκκος.
- Σπανιότερα αίτια αποτελούν μύκητες ή παράσιτα που προσβάλλουν κυρίως παιδιά που έχουν μειωμένη ανοσία (ανοσολογικό έλλειμμα)
Τα παιδιά είναι πιο επιρρεπή στην πνευμονία
Πιο επιρρεπή στην πνευμονία είναι τα παιδιά που πάσχουν από κάποια χρόνια ασθένεια όπως το βρογχικό άσθμα ή η κυστική ίνωση. Ο κίνδυνος να παρουσιάσει ένα παιδί πνευμονία δεν σχετίζεται με το ντύσιμό του ή τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Επειδή η πνευμονία οφείλεται σε ιογενείς η μικροβιακές λοιμώξεις που μεταδίδονται από άτομο σε άτομο, η συχνότητά της είναι μεγαλύτερη το φθινόπωρο, το χειμώνα και στην αρχή της άνοιξης.
Πως εκδηλώνεται η πνευμονία;
Η πνευμονία εκδηλώνεται μετά από 3-6 ημέρες από την είσοδο του ιού ή μικροβίου στον οργανισμό του παιδιού, ενώ για κάποια άτυπα μικρόβια (όπως το μυκόπλασμα) μπορεί να εκδηλωθεί και μετά από 3 βδομάδες. Συνήθως η πνευμονία ξεκινά 3-4 μέρες μετά από συμπτώματα που μοιάζουν με το κοινό κρυολόγημα. Τα συμπτώματα έχουν άμεση σχέση με την ηλικία του παιδιού και το είδος του οργανισμού που προκάλεσε την πνευμονία.
Τα συνήθη συμπτώματα της πνευμονίας είναι:
- Πυρετός
- Βήχας παραγωγικός (με φλέγματα)
- Δυσκολία στην αναπνοή : το παιδί παρουσιάζει γρήγορες -κοφτές ανάσες, βογγητό στην αναπνοή, το δέρμα ανάμεσα στα πλευρά εισέχει σε κάθε αναπνοή , η κοιλιά κινείται γρήγορα ακολουθώντας τις γρήγορες κινήσεις του θώρακα
- Πόνος στο θώρακα ή και πόνος στην κοιλιά
- Έμετοι
- Αδιαθεσία , ανορεξία, μειωμένη διάθεση για παιχνίδι
- Ωχρό ή κυανό χρώμα χειλιών
Πως διαγιγνώσκεται η πνευμονία και πως αντιμετωπίζεται;
Η διάγνωση της πνευμονίας γίνεται από τον παιδίατρο του παιδιού με την ακρόαση των πνευμόνων. Η ακτινογραφία θώρακος επιβεβαιώνει την διάγνωση. Ενδέχεται να χρειαστούν και αιματολογικές εξετάσεις.
Το άσπρο χρώμα κάτω από τις πλευρές στον αριστερό πνεύμονα αποτελεί εικόνα πνευμονίας
Η ιογενής πνευμονία (βρογχοπνευμονία) δεν χρειάζεται αγωγή με φάρμακα παρά μόνο άφθονα υγρά και ξεκούραση. Η μικροβιακή πνευμονία χρειάζεται θεραπεία με αντιβιοτικά για 10 ως 14 ημέρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις η θεραπεία με αντιβιοτικά από το στόμα είναι ικανοποιητική.
Εάν όμως συμβαίνει κάτι από τα παρακάτω το παιδί πρέπει να νοσηλεύεται στο Νοσοκομείο για να λάβει ενδοφλέβια αντιβίωση, υγρά και οξυγόνο:
1. μικρό βρέφος < 3 μηνών
2. παιδί που έχει ανοσολογικό έλλειμμα
3. όταν είναι αδύνατη η λήψη του αντιβιοτικού από το στόμα (πχ έμετοι)
4. όταν δεν υπάρχει ανταπόκριση στα αντιβιοτικά από το στόμα ή σοβαρή πνευμονία
Υπάρχουν μέτρα πρόληψης;
Τα μέτρα πρόληψης έχουν μεγάλη σημασία και αποτελεσματικότητα, για όλους και σε αυτά περιλαμβάνονται:
1. Τακτικό πλύσιμο των χεριών, ιδιαίτερα μετά την αλλαγή πάνας σε βρέφη, το φύσημα της μύτης και πριν από την προετοιμασία ή κατανάλωση φαγητών
2. Αποφυγή κάθε μορφής καπνίσματος
3. Εμβολιασμοί :
- Εμβόλιο εναντίον του πνευμονιοκόκκου. Η πνευμονία από τον πνευμονιόκοκκο, αποτελεί το 25% του συνόλου των πνευμονιών. Υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο εναντίον του πνευμονιόκοκκου. Κυκλοφορεί ήδη 10-δύναμο και 13-δύναμο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο που χορηγείται από τον 2ο μήνα της ζωής ως και τα 5 έτη. Κυκλοφορεί και πολυσακχαριδικό εμβόλιο που προφυλάσσει από 23 στελέχη του μικροβίου με το οποίο εμβολιάζονται παιδιά με χρόνια νοσήματα .
- Εμβόλιο κατά της γρίπης. Είναι απαραίτητο διότι πολλοί άνθρωποι παθαίνουν πνευμονία είτε από τον ίδιο τον ιό είτε από επιλοίμωξη από τον πνευμονιόκοκκο. Εμβολιάζονται τα παιδιά που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Το εμβόλιο αυτό προστατεύει για ένα χρόνο. Κάθε χρόνο πρέπει να γίνεται ξανά. Συνήθως χορηγείται τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο, πριν από την έναρξη της περιόδου της εποχιακής γρίπης
- Εμβόλιο εναντίον του αιμοφίλου της ινφλουέντζας . Το βακτήριο αυτό, είναι σε θέση να προκαλεί εκτός από πνευμονία και μηνιγγίτιδα. Το εμβόλιο χορηγείται σε παιδιά από την ηλικία 2 μηνών έως 5 ετών
6. Ενίσχυση του συστήματος άμυνας του οργανισμού για να αντιστέκεται καλύτερα στις επιθέσεις και εισβολές των μικροβίων. Η υγιεινή διατροφή, ο καλός σε ποιότητα και διάρκεια ύπνος, η τακτική σωματική εξάσκηση και η άφθονη ξεκούραση ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα
7. Άτομα που βήχουν ή φτερνίζονται να καλύπτουν τη μύτη και το στόμα τους και να βάζουν αμέσως στον κάλαθο των αχρήστων τα χαρτομάντιλα που χρησιμοποιούν.