Τι είναι αναφυλαξία;
Είναι οξεία κατάσταση απειλητική για τη ζωή, που οφείλεται σε αιφνίδια απελευθέρωση χημικών ουσιών από τα μαστοκύτταρα και βασεόφιλα (κύτταρα υπεύθυνα για τις αλλεργικές αντιδράσεις) μετά από επαφή του οργανισμού με το αλλεργιογόνο. Συμμετέχουν τουλάχιστον δύο συστήματα του ανθρωπίνου σώματος (συνήθως δέρμα, αναπνευστικό, κυκλοφορικό, γαστρεντερικό). Η αναφυλαξία ή αναφυλακτική αντίδραση οφείλεται σε άμεσου τύπου αλλεργική αντίδραση.
Που οφείλεται η αναφυλαξία στα παιδιά;
Η αναφυλαξία στα παιδιά οφείλεται κυρίως σε τροφικά αίτια, ενώ στους ενήλικες σε ακτινοσκιερές ουσίες (σκιαστικά- φάρμακα για ακτινολογικές εξετάσεις), αναισθητικά και δήγματα εντόμων (Πίνακας 1). Στο 30% των περιπτώσεων δεν ανευρίσκεται το υπεύθυνο αίτιο.
Πως εκδηλώνεται η αναφυλαξία ;
Η εξέλιξη των συμπτωμάτων στην αναφυλαξία είναι συνήθως ταχύτατη (μέσα σε μερικά λεπτά ως και 2 ώρες) και είναι συνήθως η εξής:
1. Αρχικά εμφανίζεται έντονος κνησμός και αίσθημα καύσους στο σώμα
2. Κατόπιν παρουσιάζεται ερύθημα δέρματος (κοκκινίλες), κνίδωση ή /και αγγειοοίδημα (πρηξίματα κυρίως σε πρόσωπο και γεννητικά όργανα),
3. Από το αναπνευστικό παρουσιάζεται ρινική καταρροή , στη συνέχεια βήχας, δύσπνοια, σφύριγμα στην αναπνοή,
4. Από το γαστρεντερικό παρουσιάζεται ναυτία, έμετοι, μετεωρισμός κοιλίας, διάρροιες,
5. Από το κυκλοφορικό παρουσιάζεται αρρυθμία, ζάλη, απώλεια των αισθήσεων, πτώση της πίεσης του αίματος και συγκοπή με τελική κατάληξη το θάνατο.
Πως αντιμετωπίζεται η αναφυλαξία;
Η αναφυλακτική αντίδραση είναι μια εξαιρετικά επείγουσα κατάσταση που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Για τα παιδιά που έχουν ιστορικό αλλεργικών εκδηλώσεων (κνιδώσεις, αγγειοοιδήματα..) είναι απαραίτητο οι γονείς να είναι προμηθευμένοι με ειδική ένεση αδρεναλίνης που θα σώσει τη ζωή του παιδιού μέχρι να μεταβεί στο πλησιέστερο Νοσοκομείο-Κέντρο Υγείας. Είναι απαραίτητη η εκπαίδευση των γονέων στην αναγνώριση των συμπτωμάτων της αναφυλακτικής αντίδρασης και στη χρήση της ένεσης από τον παιδίατρο.
Υπάρχουν μέτρα πρόληψης της αναφυλαξίας;
1. Αποφυγή γνωστού εκλυτικού παράγοντα (π.χ. τροφή, φάρμακο, latex)
2. Σε αλλεργία στο λάστιχο αποφεύγονται τα λαστιχένια παιχνίδια, οι κόλλες, οι γομολάστιχες, τα μπαλόνια
3. Αποφυγή φαρμάκων στα οποία το παιδί είναι αλλεργικό. Καλό είναι να αναφέρεται πάντα και να γράφεται και στο βιβλιάριο υγείας του παιδιού. Να προμηθεύσετε το παιδί σας με ειδική ταυτότητα (βραχιόλι ή αλυσίδα) που να αναγράφει το πρόβλημα του.
4. Παρακολούθηση του παιδιού 20-30 λεπτά μετά από χορήγηση φαρμάκου
5. Σε χρήση ακτινοσκιερών ουσιών (πχ κυστεογραφία) να προηγηθεί θεραπεία προφύλαξης με κορτιζόνη και αντιισταμινικά.
6. Διαδικασία ανοσοθεραπείας –απευαισθητοποίησης για την αλλεργία στα έντομα (εφηβική ηλικία)
7. Προμήθεια της οικογένειας με την προγεμισμένη σύριγγα αδρεναλίνης και κατάλληλη εκπαίδευση .