Τι είναι η αλλεργική ρινίτιδα;
Σαν ρινίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή του εσωτερικού τοιχώματος της μύτης η οποία χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα συμπτώματα: ρινική συμφόρηση («μπούκωμα»), καταρροή, φτερνίσματα και κνησμό. Η αλλεργική ρινίτιδα οφείλεται σε φλεγμονή που εκδηλώνεται μετά από έκθεση σε αλλεργιογόνο. Πρόκειται για τη συνηθέστερη μορφή ρινίτιδας στους ενήλικες 15-45 ετών. Η συχνότητα της αλλεργικής ρινίτιδας κυμαίνεται από 10-25% στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ ενώ στα παιδιά το ποσοστό είναι σημαντικά μικρότερο σε σχέση με τις άλλες μορφές αλλεργίας. Στην Ελλάδα υπολογίζεται σε ποσοστό 10% με τάση σημαντικής αύξησης την τελευταία δεκαετία.
Το κύριο αίτιο της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας είναι η αλλεργία στις αερομεταφερόμενες γύρεις. Τα συμπτώματα, όμως, της αλλεργικής ρινίτιδας μπορεί να εκδηλώνονται καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου και τα βασικά αλλεργιογόνα που συσχετίζονται είναι:
1.τα ακάρεα της οικιακής σκόνης,
2. το τρίχωμα των ζώων
3. οι μύκητες (υγρασία)
Ένα από τα πιο ενοχλητικά συμπτώματα είναι τα μάτια που παρουσιάζουν κνησμό και δακρύζουν ασταμάτητα, μία πάθηση γνωστή ως αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Παρουσιάζεται στο ένα τρίτο περίπου των παιδιών που υποφέρουν από αλλεργική ρινίτιδα και το κυριότερο σύμπτωμα είναι τα κόκκινα μάτια, ο κνησμός και η δακρύρροια. Επιπλέον, το 50% των ατόμων αυτών εκδηλώνουν και συμπτώματα άσθματος. Η αλλεργική ρινίτιδα διακρίνεται σε ήπια, μέτρια και σοβαρή.(πίνακας 1)
Διάγνωση αλλεργικής ρινίτιδας
Η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας στηρίζεται στα παρακάτω:
1) Ιστορικό και κλινική εξέταση: Αποτελεί τη βάση της διάγνωσης χωρίς να χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις. Τα παιδιά συνήθως έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό για ατοπία και άλλες αλλεργικές εκδηλώσεις (πχ έκζεμα , ξηροδερμία). Εκδηλώνουν τυπικά «αλλεργικό χαιρετισμό», αλλεργική πτυχή στη βάση της ρινός εξαιτίας του τυπικού κνησμού, στοματική αναπνοή και ερύθημα γύρω από τη μύτη λόγω της συνεχούς τριβής και του εκκρίματος.
2) Ρινοσκόπηση: Η εξέταση των ρινικών κοιλοτήτων με τη βοήθεια του εύκαμπτου ρινοσκοπίου δίνει σημαντικές πληροφορίες για την ανατομία της μύτης και την κατάσταση του ρινικού βλεννογόνου που βοηθούν στη διάγνωση και απομακρύνουν το ενδεχόμενο άλλων καταστάσεων (ξένο σώμα, πολύποδας).
3) Ρινομετρία : Υπολογίζεται η μέγιστη ρινική εκπνευστική ροή από τη μύτη με τη βοήθεια ειδικών ροομέτρων που εφαρμόζονται στο πρόσωπο του ασθενούς.
4) Εξέταση ρινικού επιχρίσματος : Λαμβάνεται με συρμάτινο βουρτσάκι η ρινοκαθετήρα . Απαιτείται εμπειρία για την ανάγνωση και ερμηνεία της κυτταρολογικής εξέτασης. Η παρουσία ηωσινοφίλων κυττάρων υποδηλώνει αλλεργική φλεγμονή.
6) Ειδικός αλλεργιολογικός έλεγχος (skin tests ή RAST) : Στα δερματικά τεστ χρησιμοποιούνται ειδικά διαλύματα διάφορων αλλεργιογόνων τα οποία τοποθετούνται υπό μορφή σταγόνας στο δέρμα της εσωτερικής επιφάνειας του αντιβραχίου. Τα αλλεργιογόνα στα οποία ο ασθενής είναι αλλεργικός ,θα προκαλέσουν στο δέρμα μετά από 15- 20 λεπτά μία μικρή τοπική αντίδραση (κοκκινίλα, πομφός, κνησμός). Οι δοκιμασίες Rast στηρίζονται στην ανίχνευση ειδικών αντισωμάτων IgE έναντι συγκεκριμένων αλλεργιογόνων στον ορό.
Αντιμετώπιση αλλεργικής ρινίτιδας
Η αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας εξαρτάται από την βαρύτητα της. Στις ήπιες μορφές αρκεί ο καλός καθορισμός με φυσιολογικό ορό και η χορήγηση τοπικής δράσης αποσυμφορητικού για λίγες ημέρες. Σε πιο σοβαρές μορφές χορηγούμε αντιισταμινικά μόνα τους ή σε συνδυασμό με ενδορινικά κορτικοστεροειδή . Τα αντιισταμινκά μπορεί να χορηγηθούν και για μεγάλο χρονικό διάστημα ενώ τα ενδορινικά κορτικοστεροειδή έχουν περιορισμούς στην διάρκεια χορήγησης. Η μοντελουκάστη είναι ένα φάρμακο που μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας. Είναι ασφαλές φάρμακο και μπορεί να χορηγηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.